Βάσος Λυσσαρίδης: “Κύπρος: Ώρα μηδέν. Το Σχέδιο Ανάν επιστρέφει»

Ομιλία Δρα Βάσου Λυσσαρίδη

στην Αθήνα στο Πολεμικό Μουσείο με θέμα:

“Κύπρος: Ώρα μηδέν. Το Σχέδιο Ανάν επιστρέφει»

12.11.2008

Όταν η πατρίδα είναι μοιρασμένη
Όταν πατρογονικές εστίες δημοπρατούνται από τους σφετεριστές
Όταν πολυχιλιόχρονη πολιτισμική παράδοση δολοφονείται
Όταν μνημεία, ναοί και εκκλησιές βιάζονται, εξευτελίζονται, ερειπώνονται
Όταν η ανθρώπινη αξιοπρέπεια προκαλείται
Όταν οι γερο-Μίχαλοι της προσφυγιάς διαμαρτύρονται από τα προσφυγικά μνήματα
Όταν ο Μούσκος από το αιχμάλωτο ηρώο στην Έπεια μας λοιδωρεί
Όταν ο Μάτσης προτιμά να παραμένει άταφος
Όταν ο Κανάρης οργίζεται γιατί τ΄αχνάρια του στη Λάπηθο ποδοπατούνται από τους ξένους
Όταν οι κατακτητές και οι σύντροφοι τους απαιτούν λύση δύο κρατών, δυο λαών, ισότιμο συνεταιρισμό άνισων ποσών,
Όταν επιχειρείται αναβίωση αποικιοκρατικών δομών,
Όταν οι ρεαλιστές προσφέρουν γην και ύδωρ
Όταν τα φυλακισμένα μνήματα είναι πιο οδυνηρά φυλακισμένα σε ελεύθερες φυλακές και φυλακισμένη αντρειοσύνη
Τότε η ιεράρχηση προτεραιοτήτων και καθηκόντων γίνεται εξόφθαλμη και υποβάλλεται από την φύση του προβλήματος.
Το Κυπριακό δεν είναι μια διακοινοτική διαμάχη.
Το Κυπριακό είναι θέμα εισβολής, εθνοκάθαρσης, κατοχής, καταπάτησης της ανεξαρτησίας μιας χώρας μέλους του Ο.Η.Ε. και της Ε.Ε. και των δικαιωμάτων ενός λαού με πολυχιλιόχρονη παρουσία στα Κυπριακά χώματα.
Κι εμείς ταπεινοί απόγονοι του Ονήσιλλου, του Ζήνωνα, του Ρε, του Αυξεντίου δεν θα ανεχθούμε να είμαστε η τελευταία γενιά Ελληνοκυπρίων στα χώματα που φιλοξενούν Ομηρικές, κλασσικές Βυζαντινές και νέο-Ελληνικές παραδόσεις.
Το Κυπριακό δεν είναι διακοινοτική διαμάχη γιατί εμείς όχι μόνο δεν αμφισβητούμε αλλά είμαστε εγγυητές για τα δικαιώματα ακόμα και τα προνόμια των Τουρκοκυπρίων. Όμως απορρίπτουμε την πολυαποικιοποίηση, τα ξένα κηδεμονικά δικαιώματα, την ξένη στρατιωτική παρουσία με πρόσχημα δήθεν την προστασία των Τουρκοκυπρίων.
Απορρίπτουμε προτάσεις που μας καθιστούν δεύτερης τάξης πολίτες στη δική μας πατρίδα με όλους τους άλλους Ευρωπαίους πολίτες να έχουν στην Κύπρο τα δικαιώματα που κατοχυρώνει το Ευρωπαϊκό κεκτημένο και μ΄εμάς να τα ασκούμε σ΄ ολόκληρη την Ευρώπη πλην της δικής μας πατρίδας.
Ασφαλώς η λύση πρέπει να προκύψει από τους γηγενείς κατοίκους της Κύπρου. Όμως αυτό μπορεί να γίνει μόνο με τον τερματισμό της κατοχής, κηδεμονικών δικαιωμάτων της Τουρκίας και του εποικισμού.
Ο Ταλάτ, όπως και ο Ντενκτάς πριν, δεν εκπροσωπούν τα Τουρκοκυπριακά συμφέροντα αλλά συμπεριφέρονται ως γκαουλάϊτερς της Άγκυρας. Πρόσφατα ο Ταλάτ δήλωσε δημοσίως ότι ακόμα και για να παρακαθήσει στις συνομιλίες χρειάζεται την άδεια της Άγκυρας.
Ο μύθος για χαμένες ευκαιρίες είναι αφελής.
Η Τουρκική επιδρομική πολιτική ήταν προκαθορισμένη.
Η Μεγ. Βρετανία ενέπλεξε την Τουρκία στην αποικιακή περίοδο για να διασφαλίσει την δική της πολιτικοστρατιωτική παρουσία και η Τουρκία ασφαλώς άρπαξε την ευκαιρία για να επανέλθει στο Κυπριακό προσκήνιο κατά παράβαση των προνοιών της συνθήκης της Λωζάνης και να διασφαλίσει κηδεμονικό ρόλο.
Τουρκικός στόχος η διοικητική διχοτόμηση και επικυριαρχία σ΄ολόκληρη την Κυπριακή επικράτεια.
Αναμενόμενη η προώθηση του σχεδίου
Έτσι δεν μας τους έφερε κατά το τραγούδι η αγαπημένη θάλασσα της Κερυνείας.
Κανένας δεν τους έφερε
Η θάλασσα αγαλήνευτη βογγούσε
Ο Ποσειδώνας γερασμένος
και με την τρίαινα κουλή
αδικαταριόταν τις μοίρες
και τους άμοιρους
Ξέγνοιαστοι οι νεο-αχαιοί
ή και με πρόσφορα ντροπής
καλοδεχόντουσαν τους νεοπέρσες
που ούτε Πέρσες καν δεν ήσανε.
Οι αρχαίοι θεοί και τα αρχαία
κάστρα βρέθηκαν ξαρμάτωτα.
Ο Εφιάλτης κυβερνούσε την Αθήνα
Στις εκκλησιές δεν πρόλαβαν
να ψάλνουνε τη υπερμάχω
που όμως κι αυτή είχε βαρεθεί
τις χωρίς πάθος πια τις ψαλμωδίες
Και τώρα βρέθηκα στο τέρμα
της πορείας
Χωρίς καν τον οβολό για ναύλα
για τον Άδη
Όμως αν άταφος γυμνόσαρκος
στην προδομένη χώρα
απομείνω
το σφάλμα θάναι πια δικό τους.
Γιατί εγώ
και άψυχος θα πολεμώ
με την ψυχή μου τώρα
αθάνατη.
Οι σοφοί της μοιρολατρίας και των εκπτωτικών τάσεων μας υπενθυμίζουν ότι πρέπει να είμαστε ρεαλιστές.
Ότι το ισοζύγιο δυνάμεων και δυνατοτήτων είναι αρνητικό και ότι πρέπει να αποδεχθούμε τα όποια σχέδια που μας προσφέρονται από τους ξένους άλλως θα οδηγηθούμε στη διχοτόμηση.
Ναι. Το είπα πολλές φορές ότι η πολιτική είναι η επιστήμη του εφικτού. Αλλά στο εφικτό περιλαμβάνεται και η διάσταση της απόφασης ενός λαού να αγωνισθεί για δίκαια κατοχυρωμένα από το διεθνές δίκαιο και η ικανότητα αξιοποίησης των εμπλεκομένων συμφερόντων. Και υπάρχουν οι δυνατότητες.
Η Κύπρος είναι μέλος της Ε.Ε. και η Τουρκία με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ερωτοτροπεί προς μιας μορφής Ευρωπαϊκή πορεία που εξαρτάται και από τις δικές μας αποφάσεις.
Πώς αξιοποιούμε αυτή την πραγματικότητα;
Πρώτος στόχος είναι ο εξαναγκασμός της Τουρκίας να συμμορφωθεί προς τις Ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις και όχι να αφεθεί σε μια πορεία a la carte.
Γνωρίζουμε πόση σημασία αποδίδουν ξένα κέντρα αποφάσεων στον περιφερειακό ρόλο της Τουρκίας. Ακόμα και ο Ο.Η.Ε. υποβιβάσθηκε σε όργανο υλοποίησης σχεδίων από πλανητάρχες όπως αποδείχθηκε από την επιδιαιτησία που κακώς έγινε αποδεκτή και όπως αποδεικνύεται από τη στάση ισχυρών Ευρωπαϊκών παραγόντων που εθελοτυφλούντες αναφέρονται σε δήθεν απομόνωση των Τουρκοκυπρίων και που εν συνεχεία αποκαλύπτουν τις προθέσεις τους με εισηγήσεις για απ΄ευθείας εμπόριο με τους Τουρκοκύπριους και άλλα μέτρα αναβάθμισης ενός καθεστώτος που αποτελεί δορυφορικό μόρφωμα της κατοχικής δύναμης. Αδιανόητη η εκ μέρους μας προσυπογραφή απρόσκοπτης Ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας όταν παραβιάζει κάθε Ευρωπαϊκή αρχή.
Δίκαια κάποιοι αναφέρουν ότι η στασιμότητα εμπερικλείει τον κίνδυνο για διχοτόμηση.
Όμως τα νέο-ανανικά σχέδια είναι πιο αποκρουστικά.
Ισοδυναμούν με διοικητική διχοτόμηση και Τουρκική επικυριαρχία σ΄ολόκληρο τον Κυπριακό χώρο.
Και οι σοφοί της μοιρολατρίας μας υπενθυμίζουν πως είμαστε μικροί και πρέπει ρεαλιστικά να αποδεχθούμε τα νέο-ανανικά σχέδια. Κι εγώ σας υπενθυμίζω τους στίχους που αποτελούν μόνιμο βίωμα μας.
Μούπαν
Είσαι μικρός. Αν κάνεις ένα ακόμα βήμα
θα σ΄αφανίσουν
Είπα. Αν δεν το κάνω θα
είμαι ακόμα πιο
μικρός.
Δυστυχώς δεν διδαχθήκαμε από τα σφάλματα του παρελθόντος.
Τη συμφωνία Ζυρίχης-Λονδίνου με τις φυλετικές διακρίσεις και το μη λειτουργικό σύνταγμα και προβλεπτή την ανωμαλία.
Τις συνεχώς μονόπλευρες παραχωρήσεις με την φρούδα ελπίδα ότι έτσι θα οδηγηθούμε σε λύση ή θα αποκαλύπταμε την Τουρκική αδιαλλαξία και θα διασφαλίζαμε πιέσεις προς την Τουρκία.
Το αποτέλεσμα ήτο μια συνεχής μετατόπιση των πλαισίων λύσης για ικανοποίηση των συνεχώς αναβαθμιζομένων απαιτήσεων της Τουρκίας. Να μη μας διαφεύγει ότι δεν υπάρχει αλληλεγγύη σε ανύπαρκτο αγώνα.
Και μετά την κατοχή συνεχίσθηκε η ίδια πολιτική και η αποδοχή διαδικασίας διακοινοτικού διαλόγου που πρόβαλλε το Κυπριακό ως διακοινοτική διαμάχη και πρόσφερε άλλοθι στην Τουρκία και αποτελούσε εκτροπή από την ουσιαστική υφή του Κυπριακού.
Ο Μακάριος αντιλαμβανόμενος την εκτροπή στην τελευταία ομιλία του στην πλατεία Ελευθερίας δήλωνε ότι ο διακοινοτικός διάλογος διέδραμε τη χρησιμότητα του, ότι οι υποχωρήσεις ξεπέρασαν το όριο ασφάλειας και όποιος επιθυμεί λύση πρέπει να στραφεί προς πιέσεις προς την Τουρκία.
Πού βρισκόμαστε σήμερα;
Ενώ ορίσθηκαν επιτροπές και ομάδες εργασίας με στόχο την προπαρασκευή για εύρεση κοινού εδάφους, άρχισαν οι διακοινοτικές συνομιλίες χωρίς τις προϋποθέσεις που ομόφωνα είχαμε καθορίσει. Προκαλεί αγωνία το γεγονός ότι από Τουρκικής πλευράς και από μερικές Ελληνοκυπριακές ηγεσίες γίνονται δηλώσεις ότι το πλαίσιο έχει ήδη συμφωνηθεί. Ποιο πλαίσιο; Το πλαίσιο των προεκλογικών δεσμεύσεων για λύση που να διασφαλίζει την ενότητα του χώρου, του κράτους, των θεσμών, της οικονομίας θα τερματίζει την κατοχή, την ξένη στρατιωτική παρουσία και κηδεμονικά εγγυητικά δικαιώματα και θα διασφαλίζει τις βασικές ελευθερίες και τα δικαιώματα όλων των πολιτών, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος όλων των προσφύγων για επάνοδο στις πατρογονικές εστίες και περιουσίες τους ή στη βάση δυο λαών, δυο κρατών, παρθενογένεση, νέο συνεταιρισμό και πολιτική ισότητα κοινοτήτων; Αγωνιώ γιατί έγιναν ολισθήματα με αναφορά σε κοινό ανακοινωθέν για Ελληνοκυπριακό και Τουρκοκυπριακό κράτος, συνεταιρισμό και δημιουργία μιας ομόσπονδης κυβέρνησης. Λάθη που ελπίζω έγιναν αντιληπτά όπως διαφαίνεται από την ικανοποίηση ότι το ανακοινωθέν δεν περιλήφθηκε στα έγγραφα του Ο.Η.Ε.
Αδιανόητος ο φυλετικός διαχωρισμός σε οποιαδήποτε χώρα. Δεν θα δεχθούμε Μπαντουστάνς που απέρριψε και φυλακισμένος ο Μαντέλα. Και κανένας δεν μπορεί να μας επιβάλει μια τέτοια λύση.
Ούτε και αποδεκτός ο συνεταιρισμός που απορρίφθηκε ήδη από το 1964.
Όταν οι Τουρκοκύπριοι πιεζόμενοι από την Άγκυρα απεχώρησαν από τα πολιτειακά σώματα προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι το καθεστώς Ζυρίχης-Λονδίνου ήταν συνεταιρικό και ότι ο Μακάριος αντιπροσώπευε μόνο τους Ελληνοκύπριους και ο Κουτσιούκ (ο Τούρκος αντιπρόεδρος) τους Τουρκοκύπριους. Όλες οι χώρες του κόσμου αποδέχθηκαν ότι υπήρχε μόνο μια Κυπριακή κυβέρνηση και ότι ο Μακάριος (και όλοι οι μετέπειτα προέδροι) ήταν πρόεδρος όλων των Κυπρίων και ολόκληρης της Κυπριακής επικράτειας.
Άλλο συνεταιρισμός και άλλο η εγγυημένη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στα πολιτειακά όργανα ακόμα και η κατοχύρωση προνομίων τα οποία έγιναν ήδη αποδεκτά. Ούτε ασφαλώς είναι δεκτή η εκ περιτροπής προεδρία και μάλιστα χωρίς να έχει συμφωνηθεί ο τρόπος εκλογής και κοινοί εκλογικοί κατάλογοι.
Ανεξαρτήτως της τελικής απόφασης το έγκλημα του εποικισμού είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και δεν είναι δυνατόν a priori να νομιμοποιηθεί. Ασφαλώς τελικός άρχων ο λαός ο οποίος για να ασκήσει αποτελεσματικά αυτό το δικαίωμα πρέπει να είναι ενημερωμένος για τη βάση της λύσης. Και επισείουν την διχοτόμηση για να επιβάλουν Αλεξανδρεττοποίηση.
Ο απλός άνθρωπος. Ο δάσκαλος πολιτικών και αρχόντων έχει τον τελευταίο λόγο.
Κι εσύ αδελφέ
μ΄εκείνα τα ατέλειωτα τα
ροζιασμένα χέρια
Τι καρτεράς;
Αν μια σφαλιάρα δώσεις στον
πλανήτη
Οι πληγωμένες ρύμες
θα γιομίσουν ένα
ολάκαιρο ουρανό.
Συνοψίζω.
Τι πρέπει να κάνουμε;
Είμαστε μέλος της Ευρωπαϊκής οικογένειας.
Η Τουρκία υποψήφια χώρα.
(α) Να απαιτήσουμε άμεση συμμόρφωση της Τουρκίας προς τις υποχρεώσεις της.
(β) Αν όχι να μη επιτρέψουμε συνέχιση Ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας a la carte.
(γ) Να δημιουργήσουμε τις όσο το δυνατό ευρύτερες συμμαχίες μέσα στην Ε.Ε.
(δ) Να αξιοποιήσουμε τις ήδη υπάρχουσες (Ρωσία, Κίνα, τρίτες χώρες).
(ε) Να είμαστε σαφείς στις διεκδικήσεις μας. Επαναλαμβάνω. Δεν υπάρχει αλληλεγγύη σε ανύπαρχτο αγώνα.
(στ) Να προβάλλουμε τις απαιτήσεις μας στα διεθνή και Ευρωπαϊκά σώματα με σαφήνεια. Αν εμείς επιδεικνύουμε διάθεση εκπτώσεων οι άλλοι δεν θα είναι βασιλικότεροι του βασιλέως.
(ζ) Να διαφυλάtτουμε την έννοια που είναι σύμφυτη του κράτους για κυριαρχία. Διττή πηγή προέλευσης (ομάδες, κοινότητες, κράτη) ισοδυναμεί με διττή κυριαρχία και αυτό δεν θεραπεύεται ούτε με συνταγματικές πρόνοιες.
(η) Οι μονόπλευρες υποχωρήσεις οδηγούν σε συνεχή μετάθεση των ορίων αναζήτησης λύσης
Το κατάλοιπο εξουσίας ανήκει στην κεντρική κυβέρνηση, άλλως συζητούμε για συνομοσπονδία. Έτσι είναι αδόκιμη η συζήτηση των εξουσιών της κεντρικής κυβέρνησης ότι η κυριαρχία είναι μια.
(θ) Να υπάρχει συντονισμός με την Ελλάδα
(ι) Ο λαός να ενημερώνεται. Κρίνεται η τύχη του. Δεν υπάρχει εντολή εν λευκώ.
(ιε) Να αξιοποιήσουμε τη γεωστρατηγική μας σημασία
(ιβ) Να επαναδημιουργήσουμε τις στενές σχέσεις με την περιοχή.
Στόχος να είναι όχι η προσαρμογή μας στις Τουρκικές αξιώσεις.
(ιγ) Να πείσουμε τους Τουρκοκύπριους ότι η κοινή πορεία προϋποθέτει ελεύθερη από ξένους πατρίδα
(ιδ) Να ενισχύσουμε την άμυνα μας
Η λύση που θα προκύψει θα είναι πολιτική. Όμως πολιτική γυμνή από άμυνα είναι ανίσχυρη.
Βρίσκομαι στη μητρόπολη του Ελληνισμού και θα επαναλάβω. Το θεωρώ άτοπο να αναφέρομαι σε αλληλεγγύη. Η αλληλεγγύη αφορά ξένους. Οι ομόαιμοι συστρατεύονται σ΄ένα κοινό αγώνα. Άλλωστε τα εθνικά θέματα είναι συγκοινωνούντα αγγεία, δεδομένου ότι κοινή πηγή κινδύνου, είναι ο Τουρκικός επεκτατισμός.
Και δεν θέλω παρερμηνείες. Δεν έχουμε αντιδικία με λαούς, αλλά με κυβερνητικά σχήματα και πολιτικές.
Φιλία και κατοχή είναι έννοιες ασυμβίβαστες.
Το είπα εκατοντάδες φορές. Μονόπλευρη φιλία ισοδυναμεί με δουλεία.
Σεβόμαστε την εθνική οντότητα όλων. Λαών και κοινοτήτων
Απαιτούμε σεβασμό και στην δική μας.
Και δεν θα υποκύψουμε σε πνευματική τρομοκρατία με άτοπους χαρακτηρισμούς.
Θα προασπίσουμε το εθνικό μας είναι και θα προστατεύσουμε και το εθνικό είναι των Τουρκοκυπρίων.
Αν το ν΄αγωνίζεσαι για εθνική επιβίωση, για αξιοπρέπεια, για ελευθερία είναι εθνικισμός δηλώνω ένοχος.
Όμως σας συμβουλεύω
Μην ακουμπήσεις σ΄ αυτό το
χώμα
Θα σ΄ αφανίσει η οργή του
Νερό απ΄ τη βρύση της
Λαπήθου μη
γευτείς.
Πικρό αφιόνι θα
πικρολυώσει
Τα πικραμένα σωθικά σου.
Μην ξαποστάσεις στη
σκιά του πεύκου
της Καντάρας
ηφαίστειο θα σε πυρώσει
η αλυσοδεμένη η
σκιά του.
Λεμόνι απ΄τον Καραβά
γλυκοπατάτα απ΄ το
Καρπάσι
σε ορμηνεύω μη,
να μη τα δοκιμάσεις
Της ορφανιάς το αφιόνι
τάχει σημαδέψει.
Αέρα όταν φυσάει απ΄ τον
βορρά.
μην ανασάνεις.
Θάναι στο λέω η τελευταία
σου πνοή.
Ένα σου μένει.
Το χώμα ν΄ αναδέψεις
με τη δική σου οργή
Τη ξένη μπόχα από
τον Κεφαλόβρυσο εσύ
ν΄ αποδιώξεις
Αν στην Καντάρα θ΄
ανεβείς για συντροφιά
νάχεις αρχαίους θεούς
και απροσκύνητα ορμάνια
Στο απροσκύνητο Καρπάσι
απροσκύνητος να πας
τον άνεμο
Και τον βοριά στης
λευτεριάς την κολυμβύθρα να βαφτίσεις,
Τότε θα ζεις.

Επιστροφή στο Sibilla - Σίβυλλα