ΠΑΣΟΚ – Κοινοβουλευτική Ομάδα
Αθήνα, 29 Σεπτεμβρίου 2008 Αρ. Πρωτ. 6612/236/29.09.2008
ΕΡΩΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΙΤΗΣΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ
Προς τον Υπουργό Οικονομίας & Οικονομικών κ. Αλογοσκούφη
Θέμα: Ενσυνείδητη και δόλια η πολιτική εντολή για κατάργηση της δίκης μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Μονής Βατοπεδίου ενώ μάλιστα εκκρεμούσε η έκδοση απόφασης: τα επιχειρήματα της Μονής είχαν κονιορτοποιηθεί και η κατάργηση της δίκης συνιστά παράνομη πράξη, η οποία ζημίωσε το Δημόσιο! - Κακουργηματικής τάξης οι ευθύνες!
Κακούργημα σε βάρος του Δημοσίου με άμεσο δόλο διέπραξε όποιος έδωσε την πολιτική εντολή για κατάργηση της δίκης προς την Μονή Βατοπεδίου. Αυτό προκύπτει από την απλή ανάγνωση των κρισίμων εγγράφων της δίκης αυτής, όπως α) οι Προτάσεις που κατετέθησαν στις 14 Οκτωβρίου 2003 από πλευράς του Δημοσίου, με συντάκτη τον κ. Διονύσιο Χειμώνα, πάρεδρο του Ν. Σ. Κ., β) η Αναφορά την οποία συνέταξε ο κ. Κωνσταντίνος Τσουρής, αρχαιολόγος, και από την οποία προκύπτει η κατάθεσή του στην δικάσιμο της 5ης Νοεμβρίου 2003 ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Κομοτηνής, και γ) η Γνωμοδότηση του Β’ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους σχετικά με το νόμιμο ή μη της συναίνεσης του Δημοσίου στην κατάργηση της δίκης μεταξύ αυτού και της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου.
Από τα δύο πρώτα έγγραφα καθίσταται σαφές ότι τα πάσης φύσεως επιχειρήματα της Μονής είχαν απολύτως εξουδετερωθεί, ενώ από το τρίτο προκύπτει ότι ο μειοψηφήσας σύμβουλος κ. Κιούσης, είχε τεκμηριωμένα αποδείξει ότι είναι παράνομη η συναίνεση του Δημοσίου σε αίτημα για κατάργηση δίκης μεταξύ αυτού και άλλων φυσικών ή νομικών προσώπων όταν η υπόθεση έχει εκδικασθεί και αναμένεται απλώς η έκδοση της σχετικής απόφασης.
Συγκεκριμένα:
Α. Με τις Προτάσεις που κατετέθησαν στις 14 Οκτωβρίου 2003 από πλευράς του Δημοσίου, με συντάκτη τον κ. Διονύσιο Χειμώνα, πάρεδρο του Ν. Σ. Κ., μέσα σε 25 σελίδες κονιορτοποιούνται κυριολεκτικά τα επιχειρήματα της Μονής Βατοπεδίου περί δήθεν ιδιοκτησίας της επί της Λίμνης Βιστωνίδας και των παραλίμνιων εκτάσεων. Σε πολλά επάλληλα επίπεδα γίνεται πλήρης ανατροπή των επιχειρημάτων και των δήθεν τίτλων που επικαλείται η Μονή και καταδεικνύεται ότι τόσο η Λίμνη όσο και οι παραλίμνιες περιοχές ανήκουν στο Δημόσιο, διότι:
1. Αυτό προκύπτει από την φύση και τον χαρακτήρα της διεκδικούμενης έκτασης:
· Τμήμα της είναι δασικό
· Άλλο τμήμα έχει δασική και χορτολιβαδική βλάστηση.
· Υπάρχουν μεγάλα τμήματα κυρωμένων διανομών γης από το Υπουργείο Γεωργίας προς τους πρόσφυγες της Μικρασίας. Οι εκτάσεις αυτές ανήκαν στην Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων και αργότερα πέρασαν στο Δημόσιο.
· Περιλαμβάνονται δύο αρχαιολογικοί χώροι: η βυζαντινή τειχισμένη πόλη Αναστασιούπολη και η νησίδα Μπουρού.
· Περιλαμβάνεται η χερσαία ζώνη του λιμανιού του Πόρτο Λάγος (ακτή και αιγιαλός), που ανήκει στο Δημόσιο.
2. Αυτό προκύπτει από τον νομικό χαρακτήρα της διεκδικούμενης έκτασης, η οποία ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο νομικά διότι:
· Ήταν δημόσια περιουσία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την οποία διαδέχθηκε το Ελληνικό Κράτος, είτε γιατί επρόκειτο για κατά κυριολεξία δημόσια κτήματα ή για εγκαταλειμμένες γαίες ιδιωτών Οθωμανών, που δημεύθηκαν, είτε
· Είναι δάσος και οι υποτιθέμενοι ιδιοκτήτες του δεν προσκόμισαν ποτέ νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας, είτε
· Είναι λιβάδι ή βοσκότοπος και δεν προσκομίσθηκε αντίθετος νόμιμος Οθωμανικός τίτλος ιδιοκτησίας, είτε
· Περιήλθε στο Δημόσιο με έκτακτη ή τακτική χρησικτησία, καθώς, ενώ η Μονή επί 75 χρόνια δεν έκανε οποιαδήποτε πράξη που να δείχνει την κυριότητά της, αντίθετα το Δημόσιο διένειμε εκτάσεις, απέβαλλε καταπατητές, έκανε δημόσια έργα κλπ στην διεκδικούμενη έκταση, είτε
· Περιήλθε στο Δημόσιο, ως αδέσποτη. Στην περίπτωση μάλιστα αυτή το δημόσιο δεν απαιτείται να έχει καν καταλάβει την αδέσποτη έκταση για να του περιέλθει αυτή.
3. Ακόμα και αν όλα τα πιο πάνω δεν ίσχυαν, η Μονή Βατοπεδίου δεν δικαιούται καν να διεκδικεί την ιδιοκτησία σε εκτάσεις που σύμφωνα με την νομοθεσία διαχρονικά δεν ήταν και δεν είναι δυνατόν να είναι ιδιωτικές, όπως:
· Η λίμνη και οι όχθες της,
· Ο αιγιαλός, η παραλία, η όχθη και η παρόχθια ζώνη
· Οι αρχαιολογικοί χώροι
· Τα τμήματα της διεκδικούμενης περιοχής που έχουν μοιρασθεί σε ακτήμονες ή εκεί όπου έχει γίνει αναδασμός. Στην περίπτωση αυτή η Μονή θα είχε μόνο δικαίωμα να αποζημιωθεί από εκείνους που έλαβαν τις εκτάσεις, αλλά το τυχόν δικαίωμά της έχει ήδη παραγραφεί, αφού δεν το άσκησε μέσα σε δύο χρόνια από τότε που μοιράσθηκε η έκταση ή έγινε αναδασμός. Δηλαδή η Μονή έχει χάσει τα σχετικά δικαιώματα εδώ και πολλές δεκαετίες!
· Τα τμήματα της έκτασης που είναι βαλτώδεις περιοχές ή έλη.
4. Σχετικά με τους δήθεν τίτλους που παρουσίασε η Μονή:
· Δεν παρουσιάζει ισχυρούς οθωμανικούς κτηματολογικούς τίτλους, όπως το λεγόμενο «ταπί», με βάση τους οποίους, σύμφωνα με το προϊσχύσαν στην περιοχή δίκαιο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί η έκταση ως νομίμως χρησιμοποιούμενη από την Μονή σε μόνιμη βάση.
· Όλα τα επιχειρήματα της Μονής έχουν ήδη απαντηθεί διεξοδικά από το 1922 σε Γνωμοδοτήσεις του Νομικού Συμβούλου του Υπουργείου Γεωργίας και Υφηγητή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ν. Ελευθεριάδη, ο οποίος συνοπτικά λέει τα ακόλουθα:
§ Παρά το ότι το Βατοπέδι ισχυρίζεται ότι στην διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας κατείχε συνεχώς επί αιώνες νόμιμα την έκταση, δεν παρουσιάζει σχετικό έγγραφο των οθωμανικών αρχών («τεσσαρούφ») ούτε για τις λιμναίες περιοχές, που ήταν εκτός συναλλαγής και τότε, ούτε για το ιχθυοτροφείο της περιοχής.
§ Ακόμα κι αν υποτεθεί ότι το σύνολο της έκτασης που διεκδικείται σήμερα είχε παραχωρηθεί στην Μονή από τους Βυζαντινούς Αυτοκράτορες, με την Οθωμανική κατάκτηση καθίστανται δημόσιες γαίες, κατά το Κοράνιο. Μπορούσαν να παραχωρούνται σε ιδιώτες κατά χρήση, αλλά αυτό γινόταν με φιρμάνι. Τέτοιο φιρμάνι έπρεπε να εκδίδεται κάθε φορά που αναλάμβανε νέος σουλτάνος. Αντί για φιρμάνια, η Μονή Βατοπεδίου επικαλείται κάποια βεράτια, τα οποία ήσαν έγγραφα πολύ μικρότερης ισχύος και δεν κάλυπταν τέτοιου είδους παραχωρήσεις γης.
· Αλλά ακόμα και αν υπήρχαν τέτοια δικαιώματα, αυτά καταλύθηκαν το 1821, όταν τα κτήματα των μονών καταλήφθηκαν από τον Σουλτάνο, ως αντίποινα για την υποστήριξη προς την Ελληνική Επανάσταση, ενώ κάθε σχετικό δικαίωμα παρεγράφη από το 1831 και μετά, πάντοτε κατά το τότε ισχύον Οθωμανικό δίκαιο. Σχετικά με το ζήτημα αυτό υπάρχει γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η 184.661/1915. Έτσι ο Σουλτάνος απέβαλε την Μονή από όποια δικαιώματα είχε, έγινε κύριος η Οθωμανική Αυτοκρατορία και ακολούθως το βουλγαρικό και το ελληνικό Δημόσιο, τα οποία την διεδέχθησαν.
· Πολύ λιγότερο αποδεικνύουν ιδιοκτησία εκκλησιαστικά έγγραφα, όπως πατριαρχικά σιγγίλια κλπ, τα οποία θα μπορούσαν να έχουν αξία, αν υποστηρίζονταν και από υλικές πράξεις κατοχής και αξιοποίησης της διεκδικούμενης έκτασης.
· Σε κάθε περίπτωση πάντως, ακόμα και αν κατά την βυζαντινή και οθωμανική περίοδο υπήρχαν κάποια δικαιώματα της Μονής Βατοπεδίου στην περιοχή, αυτά έχουν απολεσθεί υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, λόγω χρησικτησίας: Το Δημόσιο επί ενενήντα χρόνια πραγματοποιεί στην περιοχή διανομές γης, αναδασμούς, αναδασώσεις, επενδύσεις στις ιχθυοκαλλιέργειες, ανασκαφές στους αρχαιολογικούς χώρους κλπ χωρίς ποτέ η Μονή να έχει θέσει θέμα ιδιοκτησιακό.
· Ο ισχυρισμός της Μονής Βατοπεδίου ότι, κατά το Σύνταγμα, δεν μπορούν να απαλλοτριωθούν εκκλησιαστικά κτήματα δεν ισχύει για την τυχόν ακίνητη περιουσία των μοναστηριών, η οποία βρίσκεται εκτός του Αγίου Όρους.
5. Συνημμένα κατατίθεται πληθώρα δημοσίων εγγράφων που αποδεικνύει το σύνολο των ισχυρισμών του Δημοσίου σε σχέση με την επίδικη έκταση, καθώς επίσης και τις συνεχείς πράξεις κατοχής των δημοσίων αρχών στην περιοχή (κήρυξη περιοχών ως αναδασωτέων, διανομή εδαφών σε ακτήμονες κλπ)
Β. Τα επιχειρήματα των Προτάσεων του Ελληνικού Δημοσίου έρχεται να συμπληρώσει σε δύο επίπεδα η εξ 11 σελίδων αναλυτική και εναργέστατη περιγραφή της κατάθεσης στην δίκη ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Κομοτηνής του κ. Κωνσταντίνου Τσουρή, αρχαιολόγου της ΙΒ’ Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, η οποία καταγράφεται αναλυτικά σε αναφορά την οποία συνέταξε ο ίδιος και η οποία φέρει αριθμό πρωτοκόλλου 3568/13.11.2003:
1. Σχετικά με τα χρυσόβουλα που επικαλείται η Μονή Βατοπεδίου, ως τίτλους κτήσης της Βιστωνίδας και των παραλίμνιων περιοχών:
· Ο Χρυσόβουλος Λόγος του αυτοκράτορα Νικηφόρου Βοτανειάτη του 1080 αναφέρεται σε «κτήμα κοντά στο Περιθεώριο, που λέγεται κτήμα του Σαλαμά και σε μετόχι μέσα στο κάστρο του Περιθεωρίου». Η αρχαιολογική έρευνα δεν έχει ταυτίσει ακόμη με συγκεκριμένο τόπο την θέση του βυζαντινού κάστρου του Περιθεωρίου.
· Ο Χρυσόβουλος Λόγος του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Γ’ Παλαιολόγου του 1329 αναφέρεται στην παραχώρηση «μετοχίου μέσα στο Περιθεώριο, το οποίο λέγεται του Αγίου Γεωργίου, και γη κοντά στο Περιθεώριο που λέγεται του Σελαρίου».
· Ο Χρυσόβουλος Λόγος του Ιωάννη Ούγκλεση του 1371, με τον οποίο παραχωρείται στην Μονή «το ευρισκόμενο στην λίμνη Πορού ιχθυοτροφείο του αγίου μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου, τέλειο και ολόκληρο, μαζί με τις εγκαταστάσεις του και την ευχέρεια να γίνεται ψάρεμα κάθε θαλάσσιου είδους». Επισημαίνεται ότι ο Ούγκλεσης ή Ούρεσης ήταν Σέρβος κυρίαρχος (δεσπότης) που είχε καταλάβει τα Σέρρας και η παραχώρηση γίνεται την Άνοιξη του 1371, ενώ ο παραχωρήσας ηγεμών σκοτώθηκε σε μάχη το Φθινόπωρο του ίδιου έτους και η Βυζαντινή κυριαρχία αποκαταστάθηκε σχεδόν αμέσως στην περιοχή την οποία είχε καταλάβει!
· Όλα τα έγγραφα παραχωρούν κτήματα έξω από το Περιθεώριο χωρίς αναφορά στην έκταση και τα όριά τους ή σε όμορες ιδιοκτησίες, μία πρακτική που δεν ήταν συνηθισμένη στους βυζαντινούς τίτλους ιδιοκτησίας, οι οποίοι συνήθως είναι απόλυτα οριοθετημένοι και αναλυτικοί. Συνεπώς ούτε στα βυζαντινά χρόνια ούτε πολύ περισσότερο σήμερα είναι δυνατή η αναγνώριση και ο προσδιορισμός των παραχωρούμενων εκτάσεων. Άρα οι διεκδικήσεις της Μονής είναι αόριστες και προσδιορισμένες αυθαίρετα.
· Η αναφορά στο ιχθυοτροφείο (βιβάριον) παραπέμπει σε ακτές με μικρό βάθος και όχι σε λίμνη ή ανοιχτή θάλασσα. Πέραν τούτου είναι σαφές ότι παραχωρείται μόνο το ιχθυοτροφείο της λίμνης και όχι όλη η λίμνη και οι παραλίμνιες εκτάσεις της.
· Οι ταυτίσεις βυζαντινών τοπωνυμίων με σύγχρονα είναι εντελώς αυθαίρετες. Το Περιθεώριο δεν έχει ταυτισθεί με κάποιο σημείο, ενώ το Σέλερο και τα Πηγάδια είναι τοπωνύμια αυθαιρέτως επιλεγέντα από την Επιτροπή Μετονομασιών και δεν σχετίζονται με Βυζαντινά ευρήματα.
2. Σχετικά με τους αρχαιολογικούς χώρους, που περιλαμβάνονται στις διεκδικήσεις της Μονής, αυτοί ήσαν από την κατάληψη των εδαφών αυτών από την Ελλάδα έως σήμερα δημόσιες γαίες. Μάλιστα, ακόμη και αν η περιοχή ήταν ιδιοκτησία της Μονής, οι αρχαιολογικοί χώροι περιήλθαν στο Δημόσιο χωρίς η Μονή να δικαιούται αποζημίωση ή αμοιβή.
Γ. Από την Γνωμοδότηση του Β’ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους της 17ης Ιουνίου 2004, με την οποία κατά πλειοψηφία συνιστάται η αποδοχή του αιτήματος για κατάργηση της δίκης μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Μονής Βατοπεδίου προκύπτει ότι η πλέον τεκμηριωμένη θέση ήταν αυτή του μειοψηφήσαντος Συμβούλου κ. Κιούση, ότι είναι παράνομη κάθε παρόμοια ενέργεια εκ μέρους του Δημοσίου, ιδίως όταν η υπόθεση έχει εκδικασθεί και αναμένεται η απόφαση του δικαστηρίου.
Από τα ανωτέρω προκύπτει
α) η απόλυτη αποδόμηση των επιχειρημάτων της Μονής Βατοπεδίου από τα δικόγραφα και τις καταθέσεις των μαρτύρων του δημοσίου,
β) η εύλογη προσδοκία του Δημοσίου ότι θα κέρδιζε την δίκη κατά της Μονής Βατοπεδίου,
γ) η παράλογη και παράνομη ενέργεια της κατάργησης της δίκης και μάλιστα πριν την έκδοση απόφασης και
δ) ότι η κατάργηση της δίκης ήταν μία απόλυτα ενσυνείδητη και δόλια πράξη, δεδομένου ότι η Γνωμοδότηση του Β’ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους της 17ης Ιουνίου 2004 έγινε αποδεκτή από τον αρμόδιο Υφυπουργό κ. Πέτρο Δούκα στις 22 Ιουνίου 2004, παρά το γεγονός ότι είχε επισημανθεί το παράνομο μίας τέτοιας επιλογής και παρά το ότι αναμενόταν να κερδίσει το Δημόσιο την σχετική δίκη.
Κατόπιν των ανωτέρω
Α. Ερωτάται ο αρμόδιος κ. Υπουργός
1. Ποιος εκ των διαδίκων στην αντιδικία μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Μονής Βατοπεδίου για την ιδιοκτησία της λίμνης Βιστωνίδας είχε την πρωτοβουλία για κατάργηση της μεταξύ τους δίκης και εξωδικαστική επίλυση της διαφοράς;
2. Για ποιους λόγους συναίνεσε το Υπουργείο σε κατάργηση της δίκης μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Μονής Βατοπεδίου και μάλιστα ενώ η υπόθεση είχε ήδη εκδικασθεί και αναμενόταν η απόφαση, και ενώ ήταν θεμελιωμένη και εύλογη η προσδοκία του Δημοσίου ότι θα κέρδιζε την δίκη;
3. Πιστεύει ότι το Υπουργείο, ενεργώντας με τον τρόπο που ενήργησε στην δικαστική διαμάχη με την Μονή Βατοπεδίου, προασπίσθηκε ή έβλαψε, και μάλιστα ενσυνείδητα και με κακουργηματικό δόλο το δημόσιο συμφέρον και ποιος ευθύνεται για τις σχετικές αποφάσεις και τις συνέπειές τους; Θα αναλάβει ο Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών τις ευθύνες που του αναλογούν;
Β. Καλείται ο κ. Υπουργός να καταθέσει κάθε έγγραφο που σχετίζεται με την κατάργηση της δίκης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Μονής Βατοπεδίου σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Λίμνης Βιστωνίδας και των παραλίμνιων περιοχών.
Οι Ερωτώντες και Αιτούντες Βουλευτές
ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΛΑΡΗΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΡΙΒΕΛΕΓΚΑΣ
ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΙΜΟΣΙΔΗΣ
ΧΡΥΣΑ ΑΡΑΠΟΓΛΟΥ
ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ
Θέμα: Ενσυνείδητη και δόλια η πολιτική εντολή για κατάργηση της δίκης μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Μονής Βατοπεδίου ενώ μάλιστα εκκρεμούσε η έκδοση απόφασης: τα επιχειρήματα της Μονής είχαν κονιορτοποιηθεί και η κατάργηση της δίκης συνιστά παράνομη πράξη, η οποία ζημίωσε το Δημόσιο! - Κακουργηματικής τάξης οι ευθύνες!
Κακούργημα σε βάρος του Δημοσίου με άμεσο δόλο διέπραξε όποιος έδωσε την πολιτική εντολή για κατάργηση της δίκης προς την Μονή Βατοπεδίου. Αυτό προκύπτει από την απλή ανάγνωση των κρισίμων εγγράφων της δίκης αυτής, όπως α) οι Προτάσεις που κατετέθησαν στις 14 Οκτωβρίου 2003 από πλευράς του Δημοσίου, με συντάκτη τον κ. Διονύσιο Χειμώνα, πάρεδρο του Ν. Σ. Κ., β) η Αναφορά την οποία συνέταξε ο κ. Κωνσταντίνος Τσουρής, αρχαιολόγος, και από την οποία προκύπτει η κατάθεσή του στην δικάσιμο της 5ης Νοεμβρίου 2003 ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Κομοτηνής, και γ) η Γνωμοδότηση του Β’ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους σχετικά με το νόμιμο ή μη της συναίνεσης του Δημοσίου στην κατάργηση της δίκης μεταξύ αυτού και της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου.
Από τα δύο πρώτα έγγραφα καθίσταται σαφές ότι τα πάσης φύσεως επιχειρήματα της Μονής είχαν απολύτως εξουδετερωθεί, ενώ από το τρίτο προκύπτει ότι ο μειοψηφήσας σύμβουλος κ. Κιούσης, είχε τεκμηριωμένα αποδείξει ότι είναι παράνομη η συναίνεση του Δημοσίου σε αίτημα για κατάργηση δίκης μεταξύ αυτού και άλλων φυσικών ή νομικών προσώπων όταν η υπόθεση έχει εκδικασθεί και αναμένεται απλώς η έκδοση της σχετικής απόφασης.
Συγκεκριμένα:
Α. Με τις Προτάσεις που κατετέθησαν στις 14 Οκτωβρίου 2003 από πλευράς του Δημοσίου, με συντάκτη τον κ. Διονύσιο Χειμώνα, πάρεδρο του Ν. Σ. Κ., μέσα σε 25 σελίδες κονιορτοποιούνται κυριολεκτικά τα επιχειρήματα της Μονής Βατοπεδίου περί δήθεν ιδιοκτησίας της επί της Λίμνης Βιστωνίδας και των παραλίμνιων εκτάσεων. Σε πολλά επάλληλα επίπεδα γίνεται πλήρης ανατροπή των επιχειρημάτων και των δήθεν τίτλων που επικαλείται η Μονή και καταδεικνύεται ότι τόσο η Λίμνη όσο και οι παραλίμνιες περιοχές ανήκουν στο Δημόσιο, διότι:
1. Αυτό προκύπτει από την φύση και τον χαρακτήρα της διεκδικούμενης έκτασης:
· Τμήμα της είναι δασικό
· Άλλο τμήμα έχει δασική και χορτολιβαδική βλάστηση.
· Υπάρχουν μεγάλα τμήματα κυρωμένων διανομών γης από το Υπουργείο Γεωργίας προς τους πρόσφυγες της Μικρασίας. Οι εκτάσεις αυτές ανήκαν στην Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων και αργότερα πέρασαν στο Δημόσιο.
· Περιλαμβάνονται δύο αρχαιολογικοί χώροι: η βυζαντινή τειχισμένη πόλη Αναστασιούπολη και η νησίδα Μπουρού.
· Περιλαμβάνεται η χερσαία ζώνη του λιμανιού του Πόρτο Λάγος (ακτή και αιγιαλός), που ανήκει στο Δημόσιο.
2. Αυτό προκύπτει από τον νομικό χαρακτήρα της διεκδικούμενης έκτασης, η οποία ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο νομικά διότι:
· Ήταν δημόσια περιουσία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την οποία διαδέχθηκε το Ελληνικό Κράτος, είτε γιατί επρόκειτο για κατά κυριολεξία δημόσια κτήματα ή για εγκαταλειμμένες γαίες ιδιωτών Οθωμανών, που δημεύθηκαν, είτε
· Είναι δάσος και οι υποτιθέμενοι ιδιοκτήτες του δεν προσκόμισαν ποτέ νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας, είτε
· Είναι λιβάδι ή βοσκότοπος και δεν προσκομίσθηκε αντίθετος νόμιμος Οθωμανικός τίτλος ιδιοκτησίας, είτε
· Περιήλθε στο Δημόσιο με έκτακτη ή τακτική χρησικτησία, καθώς, ενώ η Μονή επί 75 χρόνια δεν έκανε οποιαδήποτε πράξη που να δείχνει την κυριότητά της, αντίθετα το Δημόσιο διένειμε εκτάσεις, απέβαλλε καταπατητές, έκανε δημόσια έργα κλπ στην διεκδικούμενη έκταση, είτε
· Περιήλθε στο Δημόσιο, ως αδέσποτη. Στην περίπτωση μάλιστα αυτή το δημόσιο δεν απαιτείται να έχει καν καταλάβει την αδέσποτη έκταση για να του περιέλθει αυτή.
3. Ακόμα και αν όλα τα πιο πάνω δεν ίσχυαν, η Μονή Βατοπεδίου δεν δικαιούται καν να διεκδικεί την ιδιοκτησία σε εκτάσεις που σύμφωνα με την νομοθεσία διαχρονικά δεν ήταν και δεν είναι δυνατόν να είναι ιδιωτικές, όπως:
· Η λίμνη και οι όχθες της,
· Ο αιγιαλός, η παραλία, η όχθη και η παρόχθια ζώνη
· Οι αρχαιολογικοί χώροι
· Τα τμήματα της διεκδικούμενης περιοχής που έχουν μοιρασθεί σε ακτήμονες ή εκεί όπου έχει γίνει αναδασμός. Στην περίπτωση αυτή η Μονή θα είχε μόνο δικαίωμα να αποζημιωθεί από εκείνους που έλαβαν τις εκτάσεις, αλλά το τυχόν δικαίωμά της έχει ήδη παραγραφεί, αφού δεν το άσκησε μέσα σε δύο χρόνια από τότε που μοιράσθηκε η έκταση ή έγινε αναδασμός. Δηλαδή η Μονή έχει χάσει τα σχετικά δικαιώματα εδώ και πολλές δεκαετίες!
· Τα τμήματα της έκτασης που είναι βαλτώδεις περιοχές ή έλη.
4. Σχετικά με τους δήθεν τίτλους που παρουσίασε η Μονή:
· Δεν παρουσιάζει ισχυρούς οθωμανικούς κτηματολογικούς τίτλους, όπως το λεγόμενο «ταπί», με βάση τους οποίους, σύμφωνα με το προϊσχύσαν στην περιοχή δίκαιο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί η έκταση ως νομίμως χρησιμοποιούμενη από την Μονή σε μόνιμη βάση.
· Όλα τα επιχειρήματα της Μονής έχουν ήδη απαντηθεί διεξοδικά από το 1922 σε Γνωμοδοτήσεις του Νομικού Συμβούλου του Υπουργείου Γεωργίας και Υφηγητή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ν. Ελευθεριάδη, ο οποίος συνοπτικά λέει τα ακόλουθα:
§ Παρά το ότι το Βατοπέδι ισχυρίζεται ότι στην διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας κατείχε συνεχώς επί αιώνες νόμιμα την έκταση, δεν παρουσιάζει σχετικό έγγραφο των οθωμανικών αρχών («τεσσαρούφ») ούτε για τις λιμναίες περιοχές, που ήταν εκτός συναλλαγής και τότε, ούτε για το ιχθυοτροφείο της περιοχής.
§ Ακόμα κι αν υποτεθεί ότι το σύνολο της έκτασης που διεκδικείται σήμερα είχε παραχωρηθεί στην Μονή από τους Βυζαντινούς Αυτοκράτορες, με την Οθωμανική κατάκτηση καθίστανται δημόσιες γαίες, κατά το Κοράνιο. Μπορούσαν να παραχωρούνται σε ιδιώτες κατά χρήση, αλλά αυτό γινόταν με φιρμάνι. Τέτοιο φιρμάνι έπρεπε να εκδίδεται κάθε φορά που αναλάμβανε νέος σουλτάνος. Αντί για φιρμάνια, η Μονή Βατοπεδίου επικαλείται κάποια βεράτια, τα οποία ήσαν έγγραφα πολύ μικρότερης ισχύος και δεν κάλυπταν τέτοιου είδους παραχωρήσεις γης.
· Αλλά ακόμα και αν υπήρχαν τέτοια δικαιώματα, αυτά καταλύθηκαν το 1821, όταν τα κτήματα των μονών καταλήφθηκαν από τον Σουλτάνο, ως αντίποινα για την υποστήριξη προς την Ελληνική Επανάσταση, ενώ κάθε σχετικό δικαίωμα παρεγράφη από το 1831 και μετά, πάντοτε κατά το τότε ισχύον Οθωμανικό δίκαιο. Σχετικά με το ζήτημα αυτό υπάρχει γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η 184.661/1915. Έτσι ο Σουλτάνος απέβαλε την Μονή από όποια δικαιώματα είχε, έγινε κύριος η Οθωμανική Αυτοκρατορία και ακολούθως το βουλγαρικό και το ελληνικό Δημόσιο, τα οποία την διεδέχθησαν.
· Πολύ λιγότερο αποδεικνύουν ιδιοκτησία εκκλησιαστικά έγγραφα, όπως πατριαρχικά σιγγίλια κλπ, τα οποία θα μπορούσαν να έχουν αξία, αν υποστηρίζονταν και από υλικές πράξεις κατοχής και αξιοποίησης της διεκδικούμενης έκτασης.
· Σε κάθε περίπτωση πάντως, ακόμα και αν κατά την βυζαντινή και οθωμανική περίοδο υπήρχαν κάποια δικαιώματα της Μονής Βατοπεδίου στην περιοχή, αυτά έχουν απολεσθεί υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, λόγω χρησικτησίας: Το Δημόσιο επί ενενήντα χρόνια πραγματοποιεί στην περιοχή διανομές γης, αναδασμούς, αναδασώσεις, επενδύσεις στις ιχθυοκαλλιέργειες, ανασκαφές στους αρχαιολογικούς χώρους κλπ χωρίς ποτέ η Μονή να έχει θέσει θέμα ιδιοκτησιακό.
· Ο ισχυρισμός της Μονής Βατοπεδίου ότι, κατά το Σύνταγμα, δεν μπορούν να απαλλοτριωθούν εκκλησιαστικά κτήματα δεν ισχύει για την τυχόν ακίνητη περιουσία των μοναστηριών, η οποία βρίσκεται εκτός του Αγίου Όρους.
5. Συνημμένα κατατίθεται πληθώρα δημοσίων εγγράφων που αποδεικνύει το σύνολο των ισχυρισμών του Δημοσίου σε σχέση με την επίδικη έκταση, καθώς επίσης και τις συνεχείς πράξεις κατοχής των δημοσίων αρχών στην περιοχή (κήρυξη περιοχών ως αναδασωτέων, διανομή εδαφών σε ακτήμονες κλπ)
Β. Τα επιχειρήματα των Προτάσεων του Ελληνικού Δημοσίου έρχεται να συμπληρώσει σε δύο επίπεδα η εξ 11 σελίδων αναλυτική και εναργέστατη περιγραφή της κατάθεσης στην δίκη ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Κομοτηνής του κ. Κωνσταντίνου Τσουρή, αρχαιολόγου της ΙΒ’ Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, η οποία καταγράφεται αναλυτικά σε αναφορά την οποία συνέταξε ο ίδιος και η οποία φέρει αριθμό πρωτοκόλλου 3568/13.11.2003:
1. Σχετικά με τα χρυσόβουλα που επικαλείται η Μονή Βατοπεδίου, ως τίτλους κτήσης της Βιστωνίδας και των παραλίμνιων περιοχών:
· Ο Χρυσόβουλος Λόγος του αυτοκράτορα Νικηφόρου Βοτανειάτη του 1080 αναφέρεται σε «κτήμα κοντά στο Περιθεώριο, που λέγεται κτήμα του Σαλαμά και σε μετόχι μέσα στο κάστρο του Περιθεωρίου». Η αρχαιολογική έρευνα δεν έχει ταυτίσει ακόμη με συγκεκριμένο τόπο την θέση του βυζαντινού κάστρου του Περιθεωρίου.
· Ο Χρυσόβουλος Λόγος του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Γ’ Παλαιολόγου του 1329 αναφέρεται στην παραχώρηση «μετοχίου μέσα στο Περιθεώριο, το οποίο λέγεται του Αγίου Γεωργίου, και γη κοντά στο Περιθεώριο που λέγεται του Σελαρίου».
· Ο Χρυσόβουλος Λόγος του Ιωάννη Ούγκλεση του 1371, με τον οποίο παραχωρείται στην Μονή «το ευρισκόμενο στην λίμνη Πορού ιχθυοτροφείο του αγίου μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου, τέλειο και ολόκληρο, μαζί με τις εγκαταστάσεις του και την ευχέρεια να γίνεται ψάρεμα κάθε θαλάσσιου είδους». Επισημαίνεται ότι ο Ούγκλεσης ή Ούρεσης ήταν Σέρβος κυρίαρχος (δεσπότης) που είχε καταλάβει τα Σέρρας και η παραχώρηση γίνεται την Άνοιξη του 1371, ενώ ο παραχωρήσας ηγεμών σκοτώθηκε σε μάχη το Φθινόπωρο του ίδιου έτους και η Βυζαντινή κυριαρχία αποκαταστάθηκε σχεδόν αμέσως στην περιοχή την οποία είχε καταλάβει!
· Όλα τα έγγραφα παραχωρούν κτήματα έξω από το Περιθεώριο χωρίς αναφορά στην έκταση και τα όριά τους ή σε όμορες ιδιοκτησίες, μία πρακτική που δεν ήταν συνηθισμένη στους βυζαντινούς τίτλους ιδιοκτησίας, οι οποίοι συνήθως είναι απόλυτα οριοθετημένοι και αναλυτικοί. Συνεπώς ούτε στα βυζαντινά χρόνια ούτε πολύ περισσότερο σήμερα είναι δυνατή η αναγνώριση και ο προσδιορισμός των παραχωρούμενων εκτάσεων. Άρα οι διεκδικήσεις της Μονής είναι αόριστες και προσδιορισμένες αυθαίρετα.
· Η αναφορά στο ιχθυοτροφείο (βιβάριον) παραπέμπει σε ακτές με μικρό βάθος και όχι σε λίμνη ή ανοιχτή θάλασσα. Πέραν τούτου είναι σαφές ότι παραχωρείται μόνο το ιχθυοτροφείο της λίμνης και όχι όλη η λίμνη και οι παραλίμνιες εκτάσεις της.
· Οι ταυτίσεις βυζαντινών τοπωνυμίων με σύγχρονα είναι εντελώς αυθαίρετες. Το Περιθεώριο δεν έχει ταυτισθεί με κάποιο σημείο, ενώ το Σέλερο και τα Πηγάδια είναι τοπωνύμια αυθαιρέτως επιλεγέντα από την Επιτροπή Μετονομασιών και δεν σχετίζονται με Βυζαντινά ευρήματα.
2. Σχετικά με τους αρχαιολογικούς χώρους, που περιλαμβάνονται στις διεκδικήσεις της Μονής, αυτοί ήσαν από την κατάληψη των εδαφών αυτών από την Ελλάδα έως σήμερα δημόσιες γαίες. Μάλιστα, ακόμη και αν η περιοχή ήταν ιδιοκτησία της Μονής, οι αρχαιολογικοί χώροι περιήλθαν στο Δημόσιο χωρίς η Μονή να δικαιούται αποζημίωση ή αμοιβή.
Γ. Από την Γνωμοδότηση του Β’ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους της 17ης Ιουνίου 2004, με την οποία κατά πλειοψηφία συνιστάται η αποδοχή του αιτήματος για κατάργηση της δίκης μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Μονής Βατοπεδίου προκύπτει ότι η πλέον τεκμηριωμένη θέση ήταν αυτή του μειοψηφήσαντος Συμβούλου κ. Κιούση, ότι είναι παράνομη κάθε παρόμοια ενέργεια εκ μέρους του Δημοσίου, ιδίως όταν η υπόθεση έχει εκδικασθεί και αναμένεται η απόφαση του δικαστηρίου.
Από τα ανωτέρω προκύπτει
α) η απόλυτη αποδόμηση των επιχειρημάτων της Μονής Βατοπεδίου από τα δικόγραφα και τις καταθέσεις των μαρτύρων του δημοσίου,
β) η εύλογη προσδοκία του Δημοσίου ότι θα κέρδιζε την δίκη κατά της Μονής Βατοπεδίου,
γ) η παράλογη και παράνομη ενέργεια της κατάργησης της δίκης και μάλιστα πριν την έκδοση απόφασης και
δ) ότι η κατάργηση της δίκης ήταν μία απόλυτα ενσυνείδητη και δόλια πράξη, δεδομένου ότι η Γνωμοδότηση του Β’ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους της 17ης Ιουνίου 2004 έγινε αποδεκτή από τον αρμόδιο Υφυπουργό κ. Πέτρο Δούκα στις 22 Ιουνίου 2004, παρά το γεγονός ότι είχε επισημανθεί το παράνομο μίας τέτοιας επιλογής και παρά το ότι αναμενόταν να κερδίσει το Δημόσιο την σχετική δίκη.
Κατόπιν των ανωτέρω
Α. Ερωτάται ο αρμόδιος κ. Υπουργός
1. Ποιος εκ των διαδίκων στην αντιδικία μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Μονής Βατοπεδίου για την ιδιοκτησία της λίμνης Βιστωνίδας είχε την πρωτοβουλία για κατάργηση της μεταξύ τους δίκης και εξωδικαστική επίλυση της διαφοράς;
2. Για ποιους λόγους συναίνεσε το Υπουργείο σε κατάργηση της δίκης μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Μονής Βατοπεδίου και μάλιστα ενώ η υπόθεση είχε ήδη εκδικασθεί και αναμενόταν η απόφαση, και ενώ ήταν θεμελιωμένη και εύλογη η προσδοκία του Δημοσίου ότι θα κέρδιζε την δίκη;
3. Πιστεύει ότι το Υπουργείο, ενεργώντας με τον τρόπο που ενήργησε στην δικαστική διαμάχη με την Μονή Βατοπεδίου, προασπίσθηκε ή έβλαψε, και μάλιστα ενσυνείδητα και με κακουργηματικό δόλο το δημόσιο συμφέρον και ποιος ευθύνεται για τις σχετικές αποφάσεις και τις συνέπειές τους; Θα αναλάβει ο Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών τις ευθύνες που του αναλογούν;
Β. Καλείται ο κ. Υπουργός να καταθέσει κάθε έγγραφο που σχετίζεται με την κατάργηση της δίκης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Μονής Βατοπεδίου σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Λίμνης Βιστωνίδας και των παραλίμνιων περιοχών.
Οι Ερωτώντες και Αιτούντες Βουλευτές
ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΛΑΡΗΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΡΙΒΕΛΕΓΚΑΣ
ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΙΜΟΣΙΔΗΣ
ΧΡΥΣΑ ΑΡΑΠΟΓΛΟΥ
ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ
Επιστροφή στο Sibilla
